Masz kredyt we frankach? Skontaktuj się z nami:
tel. +48 91 311 12 21 / kancelarie@dalkowska-jezowska.pl
Posiadasz umowę kredytową w obcej walucie? Pewnie zastanawiasz się czy coś można z nią zrobić i czy w rachubę wchodzi proces sądowy? Zastanawiasz się, czy możesz coś uzyskać od banku? Słusznie. Niniejszy artykuł nie odpowie na pytanie, czy sprawę z bankiem wygrasz czy przegrasz. Wynik rozstrzygnięcia sądu zależy od przygotowania sprawy, a następnie przebiegu postępowania sądowej. Ustalenie możliwości wniesienia sprawy do sądu wymaga wiadomości specjalnych i pogłębionej analizy dokumentów. Niemniej jednak,chcemy zwrócić uwagę na te elementy umowy kredytowej, które powinny uzasadniać skierowanie sprawy do prawnika.
Kiedy istnieje podejrzenie, że z Twoją umową kredytową jest coś nie tak?
Na wstępie zaznaczyć należy, że umowa kredytu frankowego nie staje się wadliwa tylko dlatego, że kredyt zaciągnięty jest w CHF lub innej walucie obcej. Mamy wrażenie, że część kredytobiorców od razu zakłada, że mając umowę w CHF mają wygraną „w kieszeni” – zapewniamy, że tak nie jest.
Pierwszą rzeczą jaką powinieneś zrobić i jaką może zrobić każdy samodzielnie jest po prostu przeczytanie umowy kredytowej. Należy przy tym pamiętać, żeby przeanalizować zarówno tekst samej umowy jak i wszystkie jej załączniki, w tym regulaminy, ogólne warunki umów czy ewentualne aneksy.
Czytając umowę odpowiedz sobie na pierwsze pytanie: w jakiej walucie została wskazana w umowie wysokość kredytu, w jakiej został on wypłacony i w jakiej walucie określone zostało saldo zadłużenia. W przypadku wadliwych kredytów frankowych możemy mieć bowiem do czynienia z kredytem indeksowanym bądź kredytem denominowanym. I tak:
- w kredycie indeksowanym:
- wysokość kredytu wskazana w umowie wyrażona jest w PLN
- wyplata kredytu następuje w PLN
- saldo zadłużenia (tj. kwota do spłaty) przeliczana jest na CHF
- spłata dokonywana jest w PLN
- w kredycie denominowanym:
- wysokość kredytu wskazana w umowie wyrażona jest w CHF
- wypłata kredytu następuje w PLN
- saldo zadłużenia wyrażone jest w CHF
- spłata dokonywana jest w PLN
Jeżeli masz do czynienia z którąś z powyższych sytuacji, to w dalszej kolejności w umowie szukaj odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób bank przeliczał kurs CHF do PLN i odwrotnie.Twoje podejrzenia powinny wzbudzić zapisy, zgodnie z którymi kurs CHF – PLN ustalany był na podstawie jednostronnej decyzji banku – zazwyczaj w oparciu o jego własne tabele kursowe. Poniżej znajduje się kilka przykładów zapisów w umowach kredytowych dot. sposobu ustalania kursu walutowego, na które powinieneś zwrócić szczególną uwagę:
„Kwota Kredytu wyrażona w CHF walucie jest określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej […] z dnia i godziny uruchomienia Kredytu”
„Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej […]., obowiązującego na dzień spłaty”
„W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów, obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych.”
“Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu wypłaty środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych.”
“Do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych.”
„W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu(…) Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane jest według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu.”
„W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej: 1) raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1, według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu”
Jeżeli więc po analizie umowy kredytu okaże się, że kredyt wypłacono w złotówkach i spłacasz go również w złotówkach, a dodatkowo bank jednostronnie ustala kurs CHF do PLN na podstawie tworzonej przez siebie tabeli kursów, to istnieje dość duże prawdopodobieństwo, że Twoja umowa kredytowa zawiera zapisy niezgodne z prawem. W konsekwencji mogą Ci jako kredytobiorcy, przysługiwać daleko idące roszczenia, o których poniżej. Zastrzegamy jednak, że definitywna ocena, czy postanowienia umowy są zgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi, czy też nie, zawsze należy do sądu rozstrzygającego sprawę. Prawnik może pomóc przekonać sąd co do słuszności takiej oceny.
Umowa kredytowa zawiera zapisy niezgodne z prawem! Co dalej?
Przyjmijmy, że Twoja umowa zawiera zapisy niezgodne z prawem. W takiej sytuacji pojawiają się zasadnicze pytania, jakie każdy racjonalny kredytobiorca powinien sobie zadać tj.:
- O co mogę walczyć?
- Ile mogę zyskać?
- O co mogę walczyć?
Tu wyróżniamy dwa roszczenia w zależności od tego czy chcesz, by z Twojej umowy jedynie wyeliminowano nieuczciwe zapisy czy też chcesz, by stwierdzić nieważność całości umowy. Zaznaczyć należy, że ostateczna decyzja co do charakteru roszczenia zawsze jest podejmowana po analizie dokumentów.
Jeśli zmierzasz do wyeliminowania z umowy jedynie wadliwych zapisów, to możesz umowę „odfrankować”
„Odfrankowanie” polega na uznaniu, że mamy do czynienia z kredytem złotówkowym(czyli zwykłym kredytem udzielonym w złotych polskich), który jest oprocentowany stawką LIBOR. Dzięki temu można odzyskać nadpłacone raty, których kwota może wynieść w niektórych przypadkach nawet kilkuset tysięcy złotych. Dodatkowo można zmniejszyć wysokość wszystkich przyszłych, niespłaconych jeszcze rat. Okazuje się więc, że przekształcenie kredytu frankowego w zwykły kredyt złotówkowy może się frankowiczom bardzo opłacić.
Co do stwierdzenia nieważności umowy kredytu, to polega ono na tym, że umowę uważa się za nigdy niezawartą. W tej sytuacji, strony umowy powinny zwrócić sobie nawzajem wszystko to, co dostały od siebie w wykonaniu nieważnej umowy. Bank zwraca więc kredytobiorcy wszelkie świadczenia pobrane w związku z udzieleniem kredytu, w tym w szczególności wszystkie raty kapitałowo-odsetkowe wpłacone przez kredytobiorcę, prowizje i opłaty, a kredytobiorca zwraca wszystkie wypłacone mu przez Bank środki. Zazwyczaj sądy ustalają, że rozliczenie stron powinno odbyć się w ten sposób, że w zależności od tego jak zaawansowany był postęp spłaty kredytu, kredytobiorca po wzajemnym rozliczeniu salda będzie: albo zobowiązany do spłaty na rzecz banku określonej kwoty (różnicy pomiędzy wypłaconą kwotą kredytu a kwotami uiszczonymi już na rzecz banku) albo to bank będzie zobowiązany do spłaty na rzecz kredytobiorcy, jeżeli ten nadpłaci kwotę udzielonego mu kredytu.
Pamiętaj też, że nie ma znaczenia czy wciąż spłacasz kredyt czy też już w całości go spłaciłeś. W obu przypadkach możesz wystąpić z powództwem przeciwko bankowi. Ważne jedynie, byś nie zwlekał z decyzja zbyt długo, ponieważ roszczenia o zwrot spłaconych już kwot ulegają z czasem przedawnieniu!
- Ile mogę zyskać?
Wszystko zależy oczywiście od wysokości kredytu i indywidualnych postanowień umowy kredytowej. Dla przykładu z praktyki kancelarii – przy kredycie walutowym denominowanym – kwota kredytu 335 000 CHF (równowartość 715 000 zł, okres kredytowania 2009 – 2025) na ok. 4 lata przed spłatą kredytu wzajemne saldo wynosi ok. 170 000 zł na korzyść kredytobiorcy – przy założeniu „odfrankowienia” kredytu. Przy założeniu unieważnienia kredytu – bank powinien zwrócić nadpłatę w wysokości ok. 250 000 zł. Powyższe obliczenia zostały dokonane dla konkretnego przykładu jednak można mieć ogólny pogląd co do zakresu roszczenia.
Jeżeli masz umowę kredytową i po analizie niniejszego artykułu nabrałeś przekonania, że może ona zawierać postanowienia niezgodne z prawem, zapraszamy na konsultację do kancelarii. Doświadczeni prawnicy doradzą jaka jest najlepsza droga dochodzenia roszczeń.